ਠੇਕੇ ਦੇ ਵਿਆਹ ‘ਚ IELTS ਦਾ ਦਹੇਜ

ਅਮਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਵੜੈਚ

ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਦੋ ਗੱਭਰੂ ਸੰਦੀਪ ਸੈਣ‌ੀ ਅਤੇ ਵਿਜੇ ਸੈਣੀ ,1996 ‘ਚ ਕਥਿਤ  ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੇ ਟਾਇਰਾਂ ਵਾਲ਼ੀ ਥਾਂ (Landing gear) ‘ਚ ਲੁੱਕ ਕੇ ਯੂਕੇ ਪਹੁੰਚਣ ਦਾ ਕਾਰਨਾਮਾ ਕਰ ਬੈਠੇ ; ਵਿਜੇ  ਕਿਤੇ ਰਾਹ ‘ਚ ਹੀ ਡਿੱਗ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸੰਦੀਪ ਸਿਰੇ ਪਹੁੰਚਿਆ ਅਤੇ  ਉਹ ਮਨਫ਼ੀ 60 ਡਿਗਰੀ ਤਾਪਮਾਨ ‘ਚ ਜੰਮ ਗਿਆ ਅਤੇ ਲੰਮਾ ਸਮਾਂ ਡਾਕਟਰੀ ਦੇਖਭਾਲ ਤੋਂ ਮਗਰੋਂ ਠੀਕ ਹੋ‌ਇਆ ਜਿਸ ‘ਤੇ ਯੂਕੇ ਦੀ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕਰ ਦਿਤਾ ।

ਉਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਦੂਜਾ ਭਰਾ ਵੀ ਨਾਲ ਸੀ । ਉਸ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਮਗਰੋਂ ਲੰਡਨ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਪੂਰਬੀ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਰਿਚਮੌਂਡ ਚੋਂ ਲੱਭੀ । ਉਹ 2000 ਫੁੱਟ ਦੀ ਉਚਾਈ ਤੋਂ ਡਿਗ ਪਿਆ ਸੀ। ਡਾਕਟਰਾਂ ਸਮੇਤ ਹਰ ਇਕ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਥੱਲਿਓਂ ਜ਼ਮੀਨ ਹਿਲ ਗਈ ਸੀ ਕਿ ਪਰਦੀਪ 40 ਹਜ਼ਾਰ ਫੁੱਟ ਦੀ ਉਚਾਈ ‘ਤੇ  ਮਨਫ਼ੀ 60 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਦੀ ਠੰਡ ਅਤੇ ਕੰਨ ਪਾੜਵੀ ਇੰਜਣ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਕਿਦਾਂ 10 ਘੰਟੇ ਜਿਊਂਦਾ ਰਿਹਾ ? ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਯੂਕੇ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪਰਦੀਪ ਨੂੰ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਦੇ ਦਿਤੀ । ਹੁਣ ਪਰਦੀਪ ਇੰਗਲੈਂਡ ‘ਚ ਹੀ ਰਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ ।

ਉਪਰੋਕਤ ਕਹਾਣੀ ਕਿਸੇ ਮਜਬੂਰੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ । ਰੋਟੀ ਦੀਆਂ ਮਜਬੂਰੀਆਂ ਹਾਲੇ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦਾ ਖਹਿੜਾ ਨਹੀਂ ਛੱਡ ਰਹੀਆਂ ; ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀ ਨੌਜਵਾਨ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਲਈ ਅੱਕੀਂ ਪਲ਼ਾਹੀਂ ਹੱਥ ਪੈਰ ਮਾਰ ਰਹੇ ਹਨ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੋਂ ਇਕ ਢੰਗ ਹੈ ਠੇਕੇ ਦਾ ਵਿਆਹ ; ਜਿਸ ਲੜਕੀ ਨੇ  IELTS ਕੀਤ‌ੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਭੇਜਣ ਦਾ ਸਾਰਾ ਖਰਚਾ ਲੜਕਾ ਪਰਵਾਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ਰਤ ਇਹ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਲੜਕੀ ਬਾਹਰ ਜਾ ਕੇ ਲੜਕੇ ਨੂੰ ਬੁਲਾ ਲਵੇਗੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਦੋਵਾਂ ਦਾ ਤਲਾਕ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ।

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਈ ਠੇਕੇ ਸਫਲ ਵੀ ਹੋਏ ਹੋਣਗੇ ਪਰ ਹੁਣ ਇਸ ਢੰਗ ਨੂੰ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਠੱਗੀ ਦਾ ਸਾਧਨ ਬਣਾ ਲਿਆ ਹੈ । ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਆਏ ਦਿਨ ਖ਼ਬਰਾਂ ਪੜਨ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। 2016 ਤੋਂ 2021 ਤੱਕ ਇਸ ਤਰਾਂ ਦੇ 3600 ਵਿਆਹ ਹੋਏ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕ 150 ਕਰੋੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਪੈਸਾ ਗੁਆ ਚੁੱਕੇ  ਹਨ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਕੇਸ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹਨ।  ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ 3300 ਸੌ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਕੇ ਕੋਲ ਪਈਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ‘ਚੋਂ 3000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਇਕੱਲੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਹਨ ।

ਇਕ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਗਏ ਲੜਕੇ ਇਥੇ ਵਿਆਹ ਕਰਕੇ ਦੁਲਹਨਾ ਨੂੰ ਛੱਡ ਜਾਂਦੇ ਸੀ ਕਿ ਕਾਗਜ਼ ਤਿਆਰ ਹੁੰਦਿਆਂ ਹੀ ਲੜਕੀ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਬੁਲਾ ਲਿਆ ਜੲਵੇਗਾ , ਪਰ ‌ਲੜਕੀਆਂ ਦੀ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਉਡੀਕਾ ‘ਚ ਹੀ ਲੰਘ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ।ਹੁਣ ਕੰਮ ਉਲਟਾ ਚੱਲ ਪਿਆ ਹੈ ।  ਲੜਕੀਆਂ  ਠੇਕੇ ‘ਤੇ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਕੇ ਬਾਹਰ ਜਾ ਬੈਠਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਲੜਕੇ ਇਧਰ ਬੈਠੇ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਲੜਕੀਆਂ ਮੁਕਰ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ  ਅਤੇ ਫਿਰ ਪੈਸੇ ਵੀ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀਆਂ ।

ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋਕੇ  ਕਈ ਲੜਕੇ ਆਤਮ-ਹੱਥਿਆਵਾਂ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ।  ਦਰਅਸਲ ਇਸ ਕੰਮ ਲਈ ਹੁਣ ਗੈਂਗ ਬਣ ਗਏ ਹਨ ਜੋ ਇਕ ਸੋਚੀ ਸਮਝੀ ਸਕੀਮ ਤਹਿਤ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਇਸੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਕਰਾਏ ‘ਤੇ ਚੰਗੀ ਕੋਠੀ ਲੈਂਦੇ ਹਨ । ਫਿਰ ਉੱਥੇ ਚੰਗੀ ਭਲ਼ ਬਣਾਕੇ ਰਿਸ਼ਤਾ ਕਰ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।ਇੰਜ ਲੋਕ ਫਸ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਅਸਲੀ ਕਹਾਣੀ ਸ਼ੁਰੁ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਪਟਿਆਲਾ ਦੇ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਪਰਨੀਤ ਕੋਰ ਨੇ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਵਿਦੇਸ ਮੰਤਰਾਕੇ ਨੂੰ ਇਕ ਵਿਸਤਾਰ ‘ਚ ਚਿੱਸਠੀ ਵੀ ਲਿਖੀ ਸੀ ।

 ਇਸਦੇ ਨਾਲ਼ ਹੀ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਭੇਜਣ ਵਾਲ਼ੇ ਏਜੰਟ ਅਤੇ ਕੰਪਨੀਆਂ ਵੀ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ਼ ਠੱਗੀਆਂ ਮਾਰਦੀਆਂ ਹਨ । ਇਹ ਲੋਕ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਫਸਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਫੀਸ ਵੀਜਾ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਮਗਰੋਂ ਲਈ ਜਾਵੇਗੀ । ਦਰਅਸਲ ਬਹੁਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਹੁੰਦਾ ਕਿ  ਤੁਸੀਂ ਕੰਪਨੀ/ਏਜੰਟ ( Immigration agent/company)ਦੀ ਫੀਸ ਰੱਖ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਪਾਸਪੋਰਟ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਸਾਰੇ ਕਾਗ਼ਜ਼ਾਤ ਤਾਂ ਕੰਪਨੀ/ਏਜੰਟ ਕੋਲ਼ ਪਏ ਹੁੰਦੇ ਹਨ । ਫਿਰ ਤੁਸੀਂ ਕਿਵੇਂ ਫ਼ੀਸ ਰੋਕ ਸਕੋਗੇ ।

ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਫਰਾਡੀ ਲੋਕ ਭੋਲ਼ੇ ਭਾਲ਼ੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇੰਜ ਹੀ ਠੱਗ ਰਹੇ ਹਨ । ਪਰ ਸਾਡੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਚੁੱਪ ਹਨ ਅਤੇ ਠੱਗ ਸਰਗਰਮ ਹਨ । ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਖੂਨ ਪਸੀਨੇ ਦੀ ਕਮਾਈ ਨੂੰ ਬਰਬਾਦ ਹੋਣ ਤੋਂ  ਰੋਕਣ ਲਈ ਸਖ਼ਤ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਜਾਣ  ।  ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਇਕ ਦਮ ਸਖ਼ਤ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਜਾਣ ਤਾਂ ਕੇ