ਦੇਸ਼ ਦੇ ਤਿੰਨ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਰਾਜਾਂ ਸਮੇਤ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਤੇਲੰਗਾਨਾ, ਰਾਜਸਥਾਨ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਬਾਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਉਧਾਰ ਲੈਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਭਾਰਤੀ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ (ਆਰਬੀਆਈ) ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਲਈ ਨਕਦੀ ਸੁਵਿਧਾ ਦਾ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਉਪਯੋਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਰਾਜ ਨਕਦ ਅਸੰਤੁਲਨ ਦੀ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਹਨ।
ਆਰਬੀਆਈ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ, ਮਣੀਪੁਰ ,ਮਿਜ਼ੋਰਮ ਤੇ ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਇਹ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਤਿੰਨ ਰਾਜ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੁਵਿਧਾ ਦਾ ਉਪਯੋਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦਰਅਸਲ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਨਕਦੀ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਡਰਾਇੰਗ ਸਹੂਲਤ (SDF, 5 ਕੰਮਕਾਜੀ ਦਿਨਾਂ ਲਈ), ਤਾਰੀਕੇ ਤੇ ਮਤਲਬ ਐਡਵਾਂਸ (WMA, 5 ਕੰਮਕਾਜੀ ਦਿਨਾਂ ਲਈ) ਤੇ ਓਵਰ ਡਰਾਫਟ (OD, 14 ਕੰਮਕਾਜੀ ਦਿਨਾਂ ਲਈ) ਸਹੂਲਤਾਂ ਵਰਗੀ ਤਿੰਨ ਛੋਟੀ ਮਿਆਦ ਦੀ ਨਕਦੀ ਦੀ ਸੁਬਿਧਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਆਰਬੀਆਈ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ, ਮਣੀਪੁਰ ,ਮਿਜ਼ੋਰਮ ਤੇ ਨਾਗਾਲੈਂਡ ਇਹ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਤਿੰਨ ਰਾਜ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੁਵਿਧਾ ਦਾ ਉਪਯੋਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦਰਅਸਲ ਰਾਜਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਨਕਦੀ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਡਰਾਇੰਗ ਸਹੂਲਤ (SDF, 5 ਕੰਮਕਾਜੀ ਦਿਨਾਂ ਲਈ), ਤਾਰੀਕੇ ਤੇ ਮਤਲਬ ਐਡਵਾਂਸ (WMA, 5 ਕੰਮਕਾਜੀ ਦਿਨਾਂ ਲਈ) ਤੇ ਓਵਰ ਡਰਾਫਟ (OD, 14 ਕੰਮਕਾਜੀ ਦਿਨਾਂ ਲਈ) ਸਹੂਲਤਾਂ ਵਰਗੀ ਤਿੰਨ ਛੋਟੀ ਮਿਆਦ ਦੀ ਨਕਦੀ ਦੀ ਸੁਬਿਧਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਰਾਜਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇਹਨਾਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦਾ ਉਪਯੋਗ ਕਰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਬਾਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਉਧਾਰ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ‘ਚ ਸਸਤੀ ਕੀਮਤ ਹੈ। ਅਗਸਤ ਤੱਕ ਇਹਨਾਂ ਰਾਜਾਂ ਨੇ 3.2 ਤੋਂ 4.2 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਔਸਤ ਦਰ ਨਾਲ SDF ਸਹੂਲਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਰਾਜ ਬਾਂਡਾਂ ਦਾ ਮੁੱਲ 7.8 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ। ਹਾਲ ‘ਚ ਰਿਜ਼ਰਵ ਬੈਂਕ ਦੇ ਇੱਕ ਤਾਜ਼ਾ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਵਿੱਤੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ 10 “ਕਮਜ਼ੋਰ ਰਾਜਾਂ” ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਬਿਹਾਰ, ਹਰਿਆਣਾ, ਝਾਰਖੰਡ, ਕੇਰਲ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਪੰਜਾਬ, ਰਾਜਸਥਾਨ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੇ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਬੈਂਕ ਆਫ ਬੜੌਦਾ ‘ਚ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੋਨਲ ਬੱਧਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹਨਾਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦਾ ਵਾਰ -ਵਾਰ ਉਪਯੋਗ ਇਹਨਾਂ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਗਹਿਰੇ ਨਕਦੀ ਅਸੰਤੁਲਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵਿੱਤੀ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਕਮੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਮਾ ਰਹੇ ਹਨ ,ਉਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖਰਚ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਵਿੱਤ ਦੀ ਸਮੁੱਚੀ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸੂਚਕ ਹੈ। ਆਰਬੀਆਈ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰਾਜਾਂ ਲਈ ਇਹ ਤਿੰਨ ਵਿਵਸਥਾਵਾਂ “ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਰਸੀਦਾਂ ਅਤੇ ਭੁਗਤਾਨਾਂ ਦੇ ਨਕਦੀ ਪ੍ਰਵਾਹ ਵਿੱਚ ਅਸਥਾਈ ਬੇਮੇਲ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ” ਹਨ।
ਬੈਂਕ ਆਫ ਬੜੌਦਾ ‘ਚ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸੋਨਲ ਬੱਧਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹਨਾਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦਾ ਵਾਰ -ਵਾਰ ਉਪਯੋਗ ਇਹਨਾਂ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਗਹਿਰੇ ਨਕਦੀ ਅਸੰਤੁਲਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵਿੱਤੀ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਦੀ ਕਮੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਮਾ ਰਹੇ ਹਨ ,ਉਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖਰਚ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਵਿੱਤ ਦੀ ਸਮੁੱਚੀ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸੂਚਕ ਹੈ। ਆਰਬੀਆਈ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰਾਜਾਂ ਲਈ ਇਹ ਤਿੰਨ ਵਿਵਸਥਾਵਾਂ “ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਰਸੀਦਾਂ ਅਤੇ ਭੁਗਤਾਨਾਂ ਦੇ ਨਕਦੀ ਪ੍ਰਵਾਹ ਵਿੱਚ ਅਸਥਾਈ ਬੇਮੇਲ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ” ਹਨ।
Post Disclaimer
Opinion/facts in this article are author\'s own and punjabi.newsd5.in does not assume any responsibility or liability for the same.If You Have Problem With This Article Plz Contact Our Team At Contact Us Page.
