18 ਨਵੰਬਰ 2020 ਦੀ ਘਟਨਾ ਹੈ। ਪਿੰਡ ਅਮਰਪੁਰ ਦੇ ਭਦੜੀਆ ਨੇੜੇ ਚੰਦਨ ਨਦੀ ਵਿੱਚ ਛਠ ਘਾਟ ਤਿਆਰ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਨਦੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇੱਕ ਕੰਧ, ਕਈ ਘੜੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਚੀਜ਼ਾਂ ਮਿਲੀਆਂ।ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਅਚਾਨਕ ਇਹ ਨਦੀ ਦਾ ਕਿਨਾਰਾ ਸੁਰਖੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆ ਗਿਆ। ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਟੀਮ ਪਹੁੰਚੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵੀ 12 ਦਸੰਬਰ 2020 ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਆਏ ਸਨ। ਪੁਰਾਣੀ ਸਭਿਅਤਾ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਦੇਖ ਕੇ ਦੰਗ ਰਹਿ ਗਿਆ।ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸੈਰ ਸਪਾਟਾ ਖੇਤਰ ਵਜੋਂ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਨਾਲ ਹੀ ਗੌਤਮ ਬੁੱਧ ਦੇ ਭਦੜੀਆ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਦੇ ਦਾਅਵੇ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਇਸ ਨੂੰ ਬੁੱਧ ਸਰਕਟ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਦੀ ਵੀ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਪਰ ਅੱਜ ਦੋ ਸਾਲ ਦਾ ਸਮਾਂ ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਿਸ ਥਾਂ ਤੋਂ 2600 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਸੱਭਿਅਤਾ ਦੇ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਮਿਲੇ ਸਨ, ਉਹ ਮੁੜ ਨਦੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਡੁੱਬ ਗਈ ਹੈ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਮਿਲੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਅਤੇ ਇੱਟਾਂ ਚੁੱਕ ਕੇ ਲੈ ਗਏ। ਹੁਣ ਇਹ ਘਾਹ ਅਤੇ ਰੇਤ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਬੰਜਰ ਜ਼ਮੀਨ ਜਾਪਦੀ ਹੈ।ਯਕੀਨੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ ਦੀ ਬੇਰੁਖ਼ੀ ਨੇ ਇਸ ਦਰਿਆਈ ਸਥਾਨ ਅਤੇ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਅਪਾਰ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਵੱਡੀ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਵਿਚ ਧੱਕ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਜਦੋਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਇੱਥੇ ਆਏ ਸਨ ਤਾਂ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਈ ਟੀਮਾਂ ਇੱਥੇ ਪਹੁੰਚ ਚੁੱਕੀਆਂ ਸਨ। ਇਸ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਦੀ ਪੂਰੀ ਰੂਪ-ਰੇਖਾ ਤੈਅ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਪਰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਨਾ ਤਾਂ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲਈ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਟੀਮ ਪਹੁੰਚ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਾ ਵੀ ਪ੍ਰਬੰਧ ਸੀ। ਪਰ ਹੁਣ ਕੁਝ ਵੀ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆ ਰਿਹਾ। ਦੱਸਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦੀ ਵਿਸਥਾਰਤ ਖੁਦਾਈ ਕਰਕੇ 1995 ਤੋਂ ਵਹਿ ਰਹੀ ਚੰਦਨ ਨਦੀ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਧਾਰਾ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਮੋੜਨ ਲਈ ਡੈਮ ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇੱਥੋਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਹੀ ਰੇਤ ਦੀ ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਖੁਦਾਈ ਅਤੇ ਲਿਫਟਿੰਗ ਜਾਰੀ ਹੈ।ਪਿਛਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਥੇ ਕੀਤੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਚੰਦਨ ਨਦੀ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਤੋਂ ਮਿਲੇ ਇਮਾਰਤ ਦੇ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ 2600 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਦੱਸੇ ਗਏ ਸਨ, ਜੋ ਕਿ ਨਵਾਂ ਪੱਥਰ ਯੁੱਗ ਹੈ। ਬੁੱਧ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਭਗਵਾਨ ਗੌਤਮ ਨੇ ਵੀ ਇੱਥੇ ਆਪਣੇ ਪੈਰ ਰੱਖੇ ਸਨ। ਯਾਨੀ ਕਿ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ ਨੇ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਆਪਣਾ ਦਖਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਭਦੜੀਆ ਦੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿੱਚ ਬੋਧੀ ਕਾਲ (583 ਈ. ਪੂ.) ਅਤੇ ਨਵ-ਪਾਸ਼ਾਨ ਕਾਲ (2600 ਸਾਲ) ਦਾ ਅਦਭੁਤ ਸੰਗਮ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਯੁੱਗ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਪਿੱਛੇ ਦੀ ਗਣਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਨਾਲ ਹੀ ਨਵੀਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। ਭਦਰੀਆ ਦੀ ਪਿੱਠਭੂਮੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਮਿਥਿਹਾਸਕ ਸਮਿਆਂ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਸਥਾਨਕ ਫੰਤੁਸ਼ ਪਾਸਵਾਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜਦੋਂ ਇੱਥੇ ਨਦੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪੁਰਾਣੀ ਸਭਿਅਤਾ ਦੀ ਕੰਧ ਮਿਲੀ ਤਾਂ ਟੀਮ ਆਈ. ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵੀ ਆਏ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਸੈਰ ਸਪਾਟੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਸੀ। ਪਰ ਹੁਣ ਪਹਿਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੀ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਅੱਜ ਵੀ ਖੁਦਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਲੱਭਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਦਿਨੇਸ਼ ਯਾਦਵ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇੱਥੇ ਖੁਦਾਈ ਦੌਰਾਨ 2600 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣਾ ਪਿੰਡ, ਮਕਾਨ ਦੀ ਕੰਧ, ਕਲਸ਼ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਚੌੜੀਆਂ ਇੱਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ, ਇੱਕ ਸਾਲ ਤੋਂ ਕੋਈ ਟੀਮ ਇੱਥੇ ਨਹੀਂ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਇਲਾਕਾ ਵਾਸੀਆਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਪਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਅਖਿਲ ਭਾਰਤੀ ਕੋਲਾ ਮਜ਼ਦੂਰ ਸੰਘ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਲਖਨ ਲਾਲ ਪਾਠਕ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਟੀਮ ਪਹਿਲੇ ਦੌਰ ‘ਚ ਆਈ. ਨਦੀ ਨੂੰ ਮੋੜਨ ਲਈ ਇੱਕ ਡੈਮ ਵੀ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਨਾ ਤਾਂ ਕੋਈ ਸਰਵੇ ਟੀਮ ਆਈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਰਿਪੋਰਟ ਭੇਜੀ ਗਈ। ਫੰਡ ਵੀ ਸਰਕਾਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਖਰਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਪਾਸੇ ਧਿਆਨ ਨਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਇਸ ਦੀ ਸਾਂਭ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਸੈਰ ਸਪਾਟੇ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਖੰਭ ਨਹੀਂ ਲੱਗਣਗੇ। ਇਸ ਲਈ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰ ਹੋਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।ਮਾਮਲਾ ਵਿਚਾਰ ਅਧੀਨ ਹੈ। ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਅਜਿਹੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਵਿਰਸੇ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਲਈ ਉਪਰਾਲੇ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ-ਅੰਸ਼ੁਲ ਕੁਮਾਰ, ਡੀ.ਐਮ, ਬਾਂਕਾ
Post Disclaimer
Opinion/facts in this article are author\'s own and punjabi.newsd5.in does not assume any responsibility or liability for the same.If You Have Problem With This Article Plz Contact Our Team At Contact Us Page.
