ਬਿਹਾਰ ‘ਚ ਮਿਲੀ ਅਨੋਖੀ ਕਿਰਲੀ, ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਦੀ ਕੀਮਤ

ਬਿਹਾਰ ‘ਚ ਦੁਰਲੱਭ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਦੇ ਜੀਵਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਬੇਗੂਸਰਾਏ ‘ਚ ਪੰਜ ਕਰੋੜ ਦਾ ਸੱਪ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਪੂਰਨੀਆ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ‘ਚ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ ਕਿਸਮ ਦੀ ਕਿਰਲੀ ਮਿਲੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ ਕੀਮਤ 1 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੱਸੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਪੂਰਨੀਆ ਪੁਲਸ ਨੇ ‘ਟੋਕੇ ਗੀਕੋ’ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਦੀ ਕਿਰਲੀ ਨੂੰ ਜ਼ਬਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ 5 ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਵੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜਾਂਚ ਅਧਿਕਾਰੀ ਮੁਤਾਬਕ ਕਿਰਲੀ ਨੂੰ ਤਸਕਰੀ ਕਰਕੇ ਦਿੱਲੀ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਗੁਪਤ ਸੂਚਨਾ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਦਵਾਈ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ‘ਤੇ ਛਾਪਾ ਮਾਰ ਕੇ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਦੀ ਕਿਰਲੀ ਨੂੰ ਕਬਜ਼ੇ ‘ਚ ਲੈ ਲਿਆ ਹੈ।ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਦੌਰਾਨ ਪੂਰਨੀਆ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਟੋਕੇ ਗੇਕੋ ਨਸਲ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਰਲੀ ਨੂੰ ਕੋਡੀਨ ਵਾਲੇ 50 ਪੈਕਟ ਕਫ਼ ਸੀਰਪ ਸਮੇਤ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤਾ ਹੈ। . ਜਾਂਚ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਛਿਪਕਲੀ ਕਰਾਂਧੀਘੀ (ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ) ਤੋਂ ਲਿਆਂਦੀ ਗਈ ਸੀ। ਤਸਕਰੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ‘ਚ ਫੜੇ ਗਏ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਤੋਂ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਲਦ ਹੀ ਇਸ ਪੂਰੇ ਗਿਰੋਹ ਦਾ ਪਰਦਾਫਾਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਕਿਰਲੀ ਦੀ ਦੁਰਲੱਭ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ‘ਟੋਕੇ ਗੇਕੋ’ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਮਰਦਾਨਾ ਸ਼ਕਤੀ ਵਧਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।ਨਪੁੰਸਕਤਾ, ਸ਼ੂਗਰ, ਏਡਜ਼ ਅਤੇ ਕੈਂਸਰ ਵਰਗੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਲਈ ‘ਟੋਕੇ ਗੇਕੋ’ ਦੇ ਮਾਸ ਤੋਂ ਰਵਾਇਤੀ ਦਵਾਈਆਂ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਕਿਰਲੀ ਟਾਕ-ਕੇ ਵਰਗੀ ਆਵਾਜ਼ ਕੱਢਦੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਇਸ ਦਾ ਨਾਂ ‘ਟੋਕਾਇਆ ਗੀਕੋ’ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਦੁਰਲੱਭ ਜਾਨਵਰ ‘ਟੋਕੇ ਗੀਕੋ’ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੱਖਣ-ਪੂਰਬੀ ਏਸ਼ੀਆ, ਬਿਹਾਰ, ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼, ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬੀ ਭਾਰਤ, ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼ ਅਤੇ ਨੇਪਾਲ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਬੇਗੂਸਰਾਏ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚੋਂ 5 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੇ ਸੱਪ ਦੀ ਖੋਜ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣ ਗਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਦੇ ਦੋ ਸਿਰਾਂ ਵਾਲੇ ਸੱਪ ਨੂੰ ਬੇਗੂਸਰਾਏ ਦੇ ਜੱਜ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੱਪ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਸੱਪ ਨੂੰ ਫੋਰੈਸਟਰ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਨੂੰ ਚਿੜੀਆਘਰ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦੇਵੇਗਾ। ਇਸ ਸੱਪ ਦੀ ਕੀਮਤ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਦਵਾਈਆਂ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਅੱਗੇ ਦੱਸਾਂਗੇ ਕਿ ਤਸਕਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੱਪਾਂ ਤੋਂ ਕੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਨੇ ਬੇਗੂਸਰਾਏ ਵਿੱਚ ਕਰੋੜਾਂ ਰੁਪਏ ਦਾ ਦੋ ਮੂੰਹ ਵਾਲਾ ਸੱਪ ਫੜਿਆ।ਸਤੀਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਝਾਅ (ਸੈਸ਼ਨ ਜੱਜ, ਬੇਗੂਸਰਾਏ ਸਿਵਲ ਕੋਰਟ) ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਨੂੰ ਸੂਚਨਾ ਮਿਲੀ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਦਾ ਸੱਪ ਫੜਿਆ ਹੈ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਤੀਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਝਾਅ ਦੇ ਹੁਕਮਾਂ ‘ਤੇ ਸੱਪ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਫਤਰ ‘ਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਜੰਗਲਾਤ ਅਫ਼ਸਰ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਜੰਗਲਾਤ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਅਦਾਲਤ ਤੋਂ ਸੱਪ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਿਆ ਅਤੇ ਜੰਗਲਾਤ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰਕੇ ਚਿੜੀਆਘਰ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰਨ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਇਹ ਸਭ ਸੱਪ ਬਚਾਓ ਬਾਰੇ ਹੈ, ਹੁਣ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਾਂਗੇ ਕਿ ਇਹ ਸੱਪ ਕਿੱਥੋਂ ਮਿਲਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਤਸਕਰੀ ਕਿਉਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।ਪੈਰਾ ਲੀਗਲ ਵਲੰਟੀਅਰ ਮੁਕੇਂਦਰ ਪਾਸਵਾਨ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਲੋਕ ਅਦਾਲਤ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣ ਲਈ ਨਿੰਗਾ ਪਿੰਡ (ਬੇਗੂਸਰਾਏ ਸਦਰ ਬਲਾਕ) ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਨੇ ਦੋ ਸਿਰਾਂ ਵਾਲੇ ਸੱਪ ਨੂੰ ਫੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੁਰੰਤ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਅਥਾਰਟੀ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੱਪ ਨੂੰ ਸੈਸ਼ਨ ਜੱਜ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਸੱਪਾਂ ਦੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਪ੍ਰਜਾਤੀ ਦੇ ਦੋ ਮੂੰਹ ਵਾਲੇ ਸੱਪ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰ ‘ਰੈੱਡ ਸੈਂਡ ਬੋਆ’ (ਏਰੀਕਸ ਜੋਨਾਈ) ਨੂੰ ਦੋ ਸਿਰਾਂ ਵਾਲਾ ਸੱਪ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸੱਪ ਦੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਤਸਕਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਦਕਿ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਸੁਰੱਖਿਆ ਐਕਟ ਤਹਿਤ ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਾਨਵਰ ਨੂੰ ਮਾਰਨਾ ਕਾਨੂੰਨੀ ਜੁਰਮ ਹੈ। ਗੌਰਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ‘ਰੈੱਡ ਸੈਂਡ ਬੋਆ’ ਸੱਪ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ 1972 ਦੇ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਸੁਰੱਖਿਆ ਐਕਟ ਤਹਿਤ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਐਲਾਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਜਸਥਾਨ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਨਾਲ, ਰੇਤਲੇ, ਮੈਦਾਨੀ ਅਤੇ ਦਲਦਲੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਾਲ ਰੇਤ ਬੋਆ ਸੱਪ ਵੀ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹ ਸੱਪ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਸ਼ਾਂਤ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਹ ਸੱਪ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਛੋਟੇ ਜਾਨਵਰਾਂ (ਚੂਹੇ, ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜੇ) ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਬੇਸ਼ੱਕ ਦੋ ਮੂੰਹ ਵਾਲਾ ਸੱਪ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਦੋ ਮੂੰਹ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਇਸ ਸੱਪ ਦੀ ਪੂਛ ਦੀ ਬਣਤਰ ਵੀ ਮੂੰਹ ਵਰਗੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਖ਼ਤਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸੱਪ ਵੀ ਪੂਛ ਨੂੰ ਹੁੱਡ ਵਾਂਗ ਚੁੱਕ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਲੋਕ ਸਮਝਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸੱਪ ਦੇ ਦੋ ਮੂੰਹ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਰੈੱਡ ਸੈਂਡ ਬੋਆ ਸੱਪ ਦੀ ਤਸਕਰੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਸ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਹਰ ਸੰਭਵ ਯਤਨ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ‘ਚ ਇਸ ਸੱਪ ਦੀ ਕੀਮਤ 1 ਕਰੋੜ ਤੋਂ 5 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੱਸੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਸੱਪ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸੈਕਸ ਸ਼ਕਤੀ ਵਧਾਉਣ ਵਾਲੀ ਦਵਾਈ, ਵਿਲੱਖਣ ਪਰਫਿਊਮ, ਕੈਂਸਰ ਦੀ ਦਵਾਈ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸੱਪ ਦੀ ਚਮੜੀ ਤੋਂ ਕਾਸਮੈਟਿਕਸ, ਪਰਸ, ਹੈਂਡ ਬੈਗ ਅਤੇ ਜੈਕਟਾਂ ਵੀ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਸੱਪ ਨੂੰ ਤਾਂਤਰਿਕ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਬਿਹਾਰ, ਬੰਗਾਲ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਮੇਤ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸੱਪ ਦੀ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਤਸਕਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਲੇਸ਼ੀਆ ‘ਚ ਰੈੱਡ ਸੈਂਡ ਬੋਆ ਸੱਪ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਇਕ ਵਹਿਮ ਹੈ, ਇਸ ਸੱਪ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਕਿਸਮਤ ਬਦਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਮਨੋਕਾਮਨਾਵਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਵੀ ਇਸ ਸੱਪ ਦੀ ਕਰੋੜਾਂ ਵਿੱਚ ਤਸਕਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।