ਜੈਸਲਮੇਰ ਵਿੱਚ ਖੁਦਾਈ ਦੌਰਾਨ ਮਿਲੇ ਡਾਇਨਾਸੌਰ ਦੇ ਜੀਵਾਸ਼ਮ!

ਵਿਗਿਆਨੀ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ, ਸੱਚ ਕੀ ਹੈ? ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਜੈਸਲਮੇਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਫਤਿਹਗੜ੍ਹ ਸਬ-ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਦੇ ਮੇਘਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਖੁਦਾਈ ਦੌਰਾਨ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੋਕ ਉਤਸੁਕ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਹਰਪਾਲ ਦੇ ਤਲਾਅ ਨੇੜੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇਸ ਖੁਦਾਈ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਪੱਥਰ ਮਿਲੇ ਹਨ, ਜੋ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਜੀਵਾਸ਼ਮ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਲੱਕੜ ਵਰਗੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇੱਕ ਹੱਡੀਆਂ ਦਾ ਢਾਂਚਾ ਵੀ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੀਵਾਸ਼ਮ ਲੱਭਣਾ ਇੱਕ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਹੱਡੀਆਂ ਦਾ ਢਾਂਚਾ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਲੱਖਾਂ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਕਥਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਡਾਇਨਾਸੌਰ ਯੁੱਗ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਫਤਿਹਗੜ੍ਹ ਦੇ ਐਸਡੀਐਮ ਨੇ ਮੌਕੇ ਦਾ ਨਿਰੀਖਣ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜਲਦੀ ਹੀ ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ (ASI) ਦੀ ਟੀਮ ਇੱਥੇ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜਾਂਚ ਕਰੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਇਹ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਕਿ ਖੁਦਾਈ ਦੌਰਾਨ ਮਿਲੇ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਕਿੰਨੇ ਪੁਰਾਣੇ ਹਨ। ਫਿਲਹਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਧਿਕਾਰਤ ਪੁਸ਼ਟੀ ਦੀ ਉਡੀਕ ਹੈ। ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਨਾਰਾਇਣ ਕੁਮਾਰ ਇੰਖਈਆ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇੱਥੇ ਮਿਲੀਆਂ ਬਣਤਰਾਂ ‘ਬ੍ਰੇਟੀਵੇਟ ਫੋਸਿਲ’ ਵਰਗੀਆਂ ਹਨ। ਪਹਿਲੀ ਨਜ਼ਰੇ ਇਹ ਕਿਸੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਜੀਵ ਦੀ ਬਣਤਰ ਜਾਪਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਲੰਬਾਈ ਲਗਭਗ 6 ਤੋਂ 7 ਫੁੱਟ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਸਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਡਾਇਨਾਸੌਰ ਕਹਿਣਾ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਹੋਵੇਗਾ, ਪਰ ਇਹ ਨਿਸ਼ਚਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕਿਸੇ ਡਾਇਨਾਸੌਰ ਜਾਂ ਇਸ ਵਰਗੇ ਜੀਵ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਬਣਤਰ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਕੁਲੈਕਟਰ ਨੂੰ ਸੌਂਪੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭਾਰਤੀ ਜ਼ੂਆਲੋਜੀਕਲ ਸਰਵੇ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ ਅਤੇ ASI ਦੀ ਮਾਹਰ ਟੀਮ ਇੱਕ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਅਧਿਐਨ ਕਰੇਗੀ ਅਤੇ ਸੱਚਾਈ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਏਗੀ। ਜੈਸਲਮੇਰ ਇਲਾਕਾ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਡਾਇਨਾਸੌਰ ਦੇ ਜੀਵਾਸ਼ਮ ਲੱਭਣ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਅਕਾਲ ਅਤੇ ਥਾਈਅਤ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਡਾਇਨਾਸੌਰ ਦੇ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਮਿਲੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਗਿਆਨਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਵੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਹੁਣ ਸਭ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਮੇਘਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਮਿਲੇ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਹਨ।