ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਵਿੱਚ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸਮੂਹਿਕ ਕਬਰ ਚੋਂ ਮਿਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਅਤੇ 141 ਪਿੰਜਰ

ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਯੁੱਧ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਉੱਤਰੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਮੂਹਿਕ ਕਬਰ ਦੀ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਖੋਜ ਹੋਈ ਹੈ। ਜਾਫਨਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਚੇਮਨੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨਘਾਟ ਵਿੱਚ ਖੁਦਾਈ ਦੌਰਾਨ, ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ, ਖਿਡੌਣੇ, ਸਕੂਲ ਬੈਗ ਅਤੇ ਕੁੱਲ 141 ਮਨੁੱਖੀ ਪਿੰਜਰ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪਿੰਜਰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਜਾਪਦੇ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਜੂਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨਘਾਟ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਖੁਦਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖੀ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਮਿਲੇ। ਉਦੋਂ ਤੋਂ, ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਖੁਦਾਈ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ, 165 ਵਰਗ ਮੀਟਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਤੋਂ 19 ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ 141 ਪਿੰਜਰ ਕੱਢੇ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਅਦਾਲਤ ਨੂੰ ਸੌਂਪੀ ਗਈ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਲਾਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬੇਤਰਤੀਬੇ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਸਮੂਹਿਕ ਕਬਰ ਸੀ। ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ, ਮੌਤ ਦਾ ਕਾਰਨ ਅਤੇ ਸਮਾਂ ਅਜੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਉਹੀ ਨਾਗਰਿਕ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜੋ 1983 ਤੋਂ 2009 ਤੱਕ ਚੱਲੇ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਲਾਪਤਾ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਇਹ ਯੁੱਧ ਸਰਕਾਰੀ ਫੌਜ ਅਤੇ ਤਾਮਿਲ ਬਾਗੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਲੜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜੋ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰ ਕਾਰਕੁਨ ਬ੍ਰਿਟੋ ਫਰਨਾਂਡੋ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ‘ਅਸੀਂ ਹੁਣੇ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਕਿ ਦੋਸ਼ੀ ਕੌਣ ਹਨ, ਪਰ ਉਂਗਲਾਂ ਫੌਜ ਵੱਲ ਉੱਠ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।’