ਅਮਰਨਾਥ ਯਾਤਰਾ ਡਿਊਟੀ ‘ਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਬੀਐਸਐਫ ਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਖਸਤਾ ਹਾਲਤ ਵਾਲੀ ਰੇਲਗੱਡੀ ਦੇਣ ਦਾ ਮਾਮਲਾ, ਚਾਰ ਰੇਲ ਅਧਿਕਾਰੀ ਮੁਅੱਤਲ

ਅਮਰਨਾਥ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਆ ਡਿਊਟੀ ‘ਤੇ ਜਾ ਰਹੇ 1200 ਬੀਐਸਐਫ ਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਖਸਤਾ ਹਾਲਤ ਵਾਲੀ ਰੇਲਗੱਡੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਰੇਲ ਮੰਤਰੀ ਅਸ਼ਵਨੀ ਵੈਸ਼ਨਵ ਨੇ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਕੈਬਨਿਟ ਪ੍ਰੈਸ ਬ੍ਰੀਫਿੰਗ ਦੌਰਾਨ ਕਿਹਾ ਕਿ ਖਰਾਬ ਰੈਕ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਰੇਲਵੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੇਲਗੱਡੀ 6 ਜੂਨ ਨੂੰ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਦੇ ਉਦੈਪੁਰ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਜੰਮੂ ਤਵੀ ਸਟੇਸ਼ਨ ਲਈ ਬੀਐਸਐਫ ਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਰਵਾਨਾ ਹੋਣੀ ਸੀ।

ਅਮਰਨਾਥ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਡਿਊਟੀ ‘ਤੇ ਜਾ ਰਹੇ 1200 ਬੀਐਸਐਫ ਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਖਸਤਾ ਹਾਲਤ ਵਾਲੀ ਰੇਲਗੱਡੀ ਮਿਲੀ, ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੇ ਰੇਲਗੱਡੀ ਵਿੱਚ ਚੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ’

ਰੈਕ ਬਦਲਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ, ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਇਸ ਗਲਤੀ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਅਲੀਪੁਰਦੁਆਰ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਦੇ ਚਾਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮੁਅੱਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਨੇ ਬੀਐਸਐਫ ਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹੀ ਰੇਲਗੱਡੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਕਿ ਜਵਾਨ ਇਸਦੀ ਖਸਤਾ ਹਾਲਤ ਦੇਖ ਕੇ ਦੰਗ ਰਹਿ ਗਏ। ਰੇਲਗੱਡੀ ਦੀ ਹਾਲਤ ਦੇਖ ਕੇ ਇੰਝ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ ਜਿਵੇਂ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੋਵੇ। ਖਿੜਕੀਆਂ, ਦਰਵਾਜ਼ੇ, ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਉਪਕਰਣ ਅਤੇ ਟਾਇਲਟ, ਸਭ ਖਸਤਾ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਸਨ। ਬੀਐਸਐਫ ਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਉਪਰੋਕਤ ਘਟਨਾ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। ਚਾਰ ਦਿਨ ਬਾਅਦ, ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ, ਐਨਐਫਆਰ ਜ਼ੋਨ ਨੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਰੇਲਗੱਡੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ। ਬੀਐਸਐਫ ਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਅਮਰਨਾਥ ਤੀਰਥ ਯਾਤਰੀ ਡਿਊਟੀ ਲਈ ਕਸ਼ਮੀਰ ਪਹੁੰਚਣਾ ਪਿਆ। ਬੀਐਸਐਫ ਆਈਜੀ ਗੁਹਾਟੀ ਫਰੰਟੀਅਰ ਦੀ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਸ਼ਾਖਾ ਨੇ ਐਨਐਫ ਰੇਲਵੇ ਮਾਲੇਗਾਓਂ ਗੁਹਾਟੀ (ਅਸਾਮ) ਤੋਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੇਲਗੱਡੀ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਰੇਲਗੱਡੀ ਵਿੱਚ ਬੀਐਸਐਫ ਦੇ ਲਗਭਗ 12 ਸੌ ਜਵਾਨ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ ਫਰੰਟੀਅਰ ਬੀਐਸਐਫ ਦੀਆਂ ਸੱਤ ਕੰਪਨੀਆਂ, ਗੁਹਾਟੀ ਫਰੰਟੀਅਰ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅਤੇ ਐਮ ਐਂਡ ਸੀ ਫਰੰਟੀਅਰ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਕੰਪਨੀਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ 1200 ਸੈਨਿਕ ਐਡਹਾਕ 12 ਅਤੇ 13 ਬਟਾਲੀਅਨ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਅਮਰਨਾਥ ਯਾਤਰਾ 2025 ਲਈ ਡਿਊਟੀ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋਣੇ ਸਨ। ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੇਲਗੱਡੀ 6 ਜੂਨ ਨੂੰ ਉਦੈਪੁਰ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ (ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ) ਤੋਂ ਜੰਮੂ ਤਵੀ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋਣੀ ਸੀ। ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ, ਬੀਐਸਐਫ ਨੇ ਰੇਲਵੇ ਤੋਂ ਦੋ ਏਸੀ 2 ਕੋਚ, ਦੋ ਏਸੀ 3 ਕੋਚ, 16 ਸਲੀਪਰ ਕੋਚ ਅਤੇ 4 ਜੀਐਸ/ਐਸਐਲਆਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ। ਬੀਐਸਐਫ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੂੰ ਉਦੈਪੁਰ (ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ), ਅੰਬਾਸਾ (ਤ੍ਰਿਪੁਰਾ), ਬਦਰਪੁਰ (ਅਸਾਮ), ਗੋਲਪਾਰਾ ਅਤੇ ਕੂਚ ਬਿਹਾਰ (ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ) ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ ਤੋਂ ‘ਸਪੈਸ਼ਲ ਟ੍ਰੇਨ’ ਨੰਬਰ 00709 ‘ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੋਣਾ ਸੀ।

ਬੀਐਸਐਫ ਕੰਪਨੀ ਕਮਾਂਡਰ ਨੇ ਉਦੈਪੁਰ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਹੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੇਲਗੱਡੀ ਦਾ ਨਿਰੀਖਣ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿ ਇਹ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਲਈ ਢੁਕਵੀਂ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਨਿਰੀਖਣ ਦੌਰਾਨ, ਬੀਐਸਐਫ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਤੇ ਸੈਨਿਕ ਰੇਲਗੱਡੀ ਦੀ ਹਾਲਤ ਦੇਖ ਕੇ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਗਏ। ਸੂਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਰੇਲਗੱਡੀਆਂ ਦੀਆਂ ਡੱਬਿਆਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਅਣਮਨੁੱਖੀ ਅਤੇ ਤਰਸਯੋਗ ਸੀ। ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਥਾਂ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਥਾਂ ਲਿਜਾਣ ਲਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ। ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਡੱਬਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਹਰੇਕ ਡੱਬੇ ਵਿੱਚ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਟੁੱਟੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਪਈਆਂ ਸਨ। ਰੇਲਗੱਡੀਆਂ ਦੀਆਂ ਖਿੜਕੀਆਂ ਅਤੇ ਦਰਵਾਜ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚ ਛੇਕ ਸਨ। ਟਾਇਲਟ ਸੀਟਾਂ ਟੁੱਟੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਰੇਲਗੱਡੀ ਦੇ ਫਰਸ਼ ‘ਤੇ ਸੈਂਕੜੇ ਕਾਕਰੋਚ ਦੌੜ ਰਹੇ ਸਨ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸੀਟਾਂ ‘ਤੇ ਗੰਦਗੀ ਫੈਲੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਰੇਲਗੱਡੀ ਦੀਆਂ ਕਈ ਡੱਬਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਲਬ ਜਾਂ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਕੁਨੈਕਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਟ੍ਰੇਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਹਥਿਆਰਾਂ/ਰਿਹਾਇਸ਼, ਸਟੋਰਾਂ ਅਤੇ ਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਬਿਸਤਰੇ ਲਈ ਜਗ੍ਹਾ ਕਾਫ਼ੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਬੀਐਸਐਫ ਦੇ ਉੱਚ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲਿਆਂਦਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਕੰਪਨੀ ਕਮਾਂਡਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਟ੍ਰੇਨ ਵੈਗਨ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਅੰਦਰੂਨੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਡਿਊਟੀ ਲਈ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਬੀਐਸਐਫ ਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਅਜਿਹੀ ਟ੍ਰੇਨ ਵਿੱਚ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨਾ ਜੋਖਮ ਭਰਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਰੇਲਵੇ ਦੇ ਐਨਐਫਆਰ ਜ਼ੋਨ ਦੇ ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ 6 ਜੂਨ ਨੂੰ ਰਵਾਨਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਟ੍ਰੇਨ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਕਾਰਨ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਬੀਐਸਐਫ ਨੇ ਟ੍ਰੇਨ ਦੀਆਂ ਕਮੀਆਂ ‘ਤੇ ਸਖ਼ਤ ਇਤਰਾਜ਼ ਜਤਾਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਹੁਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹੋਰ ਟ੍ਰੇਨ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਨਵੀਂ ਟ੍ਰੇਨ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਰਵਾਨਾ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਅਮਰਨਾਥ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਬੀਐਸਐਫ ਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਤਾਇਨਾਤੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੇਰੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੂੰ 12 ਜੂਨ ਤੱਕ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਸੀ।